معماران: شرکت توسعه مهندسی و معماری p&b | پگاه رضایی
مکان: اصفهان، ایران
مساحت سایت پروژه: ۱۸۷ مترمربع
مساحت کل ساخته شده: ۸۱۵ متر مربع
سال: ۱۳۹۶-۱۳۹۳
تیم طراحی: برسیپا احمدی، پریسا خیامی، علیرضا شیرانی
مدیر اجرایی پروژه: برسیپا احمدی
عکاس: پیام نصیری
– پروژه مسکونی باغ نگار، الهام گرفته از یکی از باغ های قدیمی و بزرگ شهر اصفهان به نام باغ نگار یا باغ نگارستان که دارای مساحت بیش از ۸۵ هکتار بوده است و از کوی باغ نگار فعلی بلوار آیینه خانه تا کوی باغ نگار فعلی خیابان میر ادامه داشته است، می باشد. پروژه یک سایت کوچک به مساحت ۱۸۷ متر مربع بود و ما می خواستیم به گونه ای آن باغ مستهلک شده ی قدیم اصفهان را با شیوه ی جدید در مقیاس کوچک بازسازی و یادآوری نماییم. سایت پروژه شمالی-جنوبی و دارای دو بر در دو کوچه بن بست بود. با توجه به خواست کارفرما مبنی بر بزرگ بودن واحدها و با توجه به متراژ کم سایت باید به گونه ای پلان معماری پروژه با توجه به ضوابط سخت گیرانه ی منطقه شش اصفهان طراحی می شد که بیشترین فضا را با کمترین پرت با بیشترین جذب نور داشته باشیم. پلان نهایی با کمترین پرت، شامل پنج واحد به صورت میانگین ۱۳۰ متر مربع مفید ایجاد شد که با توجه به مساحت کل سایت که ۱۸۷ متر بود، مساحت قابل تاملی می باشد.
– کارفرما با توجه به نیاز مبرم به فضای بزرگ برای خانه و مهمانی قصد داشت دو طبقه را برای خویش بردارد. در میانه ی راه با توجه به اینکه پروژه دارای زیرزمین و قسمت انباری بود، تصمیم گرفتم که یک طبقه را با استفاده از معماری اصیل ایرانی-اسلامی و فضای گودال باغچه های قدیمی در زیرزمین طراحی کنم و انباری ها را به پشت بام منتقل کنم. این امر با دو چالش بزرگ روبه رو شد زیرا مشکل فاضلاب و از آن مهمتر مشکل نور این واحد، انرا ممکن بود ناکارآمد جلوه دهد. در طراحی خویش سعی کردم که یک فضای گودال باغچه حدفاصل انتهای پارکینگ به سمت زیرزمین ایجاد کنم تا کمی نور را به داخل زیرزمین هدایت کنم. در ترفندی دیگر در دیواره ی جنوبی پروژه با توجه به وجود نور خوب از سمت جنوب تصمیم گرفتم با استفاده از ایجاد شکاف میان دیوار و احداث پنجره هایی، نور را از دیوار جنوبی گرفته و به سمت زیر زمین بکشانم. برای این کار با استفاده از طرح های گره چینی سنتی اصفهان ولی با استفاده از یک متریال جدید به نام ترکیب کانفولیت و پودر سنگ که قابلیت بسیار بالایی در مقایسه با فلز، چوب ،کامپوزیت و … داشت برای اولین در ایران در نمای این پنجره ها و نمای ساختمان آنها را تولید و اجرا نماییم. وجود گره چینی ها باعث می شد نور جنوب از داخل دیوار به صورت زیبایی شکننده شود و به سمت زیر زمین هدایت شود. این امر را با استفاده از یک شیار در روی دیوار و قرارگیری بسیار آسان گره چینی ها (-توسط حتی خود کارفرما-) اجرا کردیم .در میان گره چینی این دیوارها نیز، برای دید زیبای بصری، شیشه های نشکن و چند رنگ طراحی کردیم و ساختیم که در فضای ما بین گره چینی ها به صورت کشویی پایین خواهند آمد و می توان آنها را همچون گره چینی ها در فصول مختلف برداشت یا گذاشت. این قسمت به گونه ای طراحی گردید که حتی اگر کارفرما سالیان بعد نیز خواست متریال دیگری جایگزین آنها بکند به راحتی این امر صورت پذیرد. دیوار جنوبی را تا ارتفاع ۶/۲ متری اجرا کردیم که نور مستقیم نیز از بالا به زیر زمین هدایت شود و بدین گونه مشکل نور این واحد که ۳۶۰ سانتی متر زیر سطح زمین قراردارد حل گردید. مشکل فاضلاب این طبقه را نیز با سپتیک تانک حل نمودیم. طبقه زیر زمین با گودال باغچه یا حیاط خویش دارای باکس های گل، درخت و آبنما می باشد و این طبقه را یک طبقه خنک در فصول گرم و یک طبقه ییلاقی برای سکونت کارفرما تبدیل خواهد کرد که ممکن است کمترین احتیاجی به سیستم سرمایش در فصول گرم نیز نخواهد. تمام درها و پنجره های طبقه زیر زمین به سمت حیاط نیز به صورت یک تکه و بدون هیچ جرزی از کف تا سقف کار شدند که حداکثر کشش نور را داشته باشیم.
– برای طراحی نمای شمالی و جنوبی پروژه با توجه به مطالعات ما، سعی کردیم مستقیم به سراغ اقلیم اصفهان و خانه های قدیم این شهر برویم. نکته ی جالب معماری خانه های قدیم اصفهان، معماری درونگرای آنها بود زیرا آنها نمی خواستند تفاوتی میان زندگی اشراف و مردم عادی در بیرون از خانه ها مشاهده شود. اکثر آن خانه ها را که بررسی کنیم، درمی یابیم که نمای آنها بسیار ساده و یکدست بوده و تفاوتی میان خانه ثروتمند و افراد متوسط مشاهده نمی شده است و این تفاوت در قسمت داخلی خانه و تزیینات خاص داخلی آن برجسته می گردیده است. ما با استفاده از این کانسپت سعی کردیم نمای پروژه را در هر دو قسمت شمال و جنوب، ساده، دارای حس گرم و سنتی کار کنیم که هزینه ی زیادی نیز درآن نشود اما در درون خانه یک معماری لوکس و مدرن ارائه دهیم. نکته ی برجسته ی باغ نگار، دیدگاه عامه و ناظران از بیرون از پروژه می باشد که آنها به دلیل اینکه هیچگاه نمی توانند به درون خانه بیاییند، همیشه با خود از این خانه به عنوان یک خانه با نمای سنتی و متناسب با اقلیم و ساده یاد خواهند کرد، در صورتی که در درون پروژه یک معماری باشکوه و گرانقیمتی از سنگ های گران قیمت مرمر و متریال های گران طراحی داخلی وجود دارد و این دقیقا همان چیزی بود که من می خواستم با استفاده از خانه های قدیم اصفهان، آنرا به نوعی زنده کنم.
– در طبقه چهارم پروژه در نمای شمالی با توجه به ضوابط شهری مجبور به پخ در نما بودیم که این محدودیت زمینه ساز یک برجستگی در طراحی این پروژه گردید. ما این محدودیت پخ را که کل نمای شمالی طبقه چهارم را تحت الشعاع قرار می داد را با استفاده از شیشه های دوبل و لمینت شده به صورت زاویه ۴۵ درجه نما کردیم. این کار باعث شد به علت قرار گیری دو اتاق و آشپزخانه در این قسمت، علاوه بر نداشتن دیدی از ساختمان های رو به رو به درون خانه ، بدون محدودیت یک نمای زیبای آسمان را بدون هیچ دیدی از هیچ ساختمانی داشته باشیم که در طراحی، تخت خواب در این قسمت طراحی گردید و شب ها آسمان بالای سر تخت خواب مالکین این دو اتاق زیبا خواهد بود.
– در طراحی سقف واحدها نیز با الهام از برگ درختان، سعی شد با استفاده از صفحات کشسان، به گونه ای آنها را یادآوری و احیا نمود.
– نکته‌ی دیگری که همیشه در معماری ایران کمتر بدان پرداخته شده است، عدم توجه به پارکینگ به عنوان یک بستر بکر برای پویا سازی در معماری ساختمان می باشد. ما در طراحی، طبقه همکف را برای پارکینگ واحدها در نظر گرفتیم و دیوارهای داخلی پارکینگ را با باکسهای متعدد گل طراحی کردیم تا هم دود ناشی از آنها را بگیرد و هم باتوجه به وجود شبکه های مجعف جان پناه حدفاصل پارکینگ و گودال باغچه زیرزمین و گل آرایی آنها، یک زیبایی خاص به این فضا داده باشیم زیرا بنده معتقد هستم پارکینگ می تواند یک فضای بکر برای استراحت کوتاه و لحظه ای باشد و خیلی ها به دلیل مشکلات کاری و عصبانیت ناشی آز ان، زمانی که به خانه می آیند مستقیم به سراغ واحد خود می روند و آن اعصاب خورد شده خویش را به خانواده منتقل می کنند و این امر باعث می شود افراد اگر در پارکینگی زیبا و صمیمی باشند لحظه ای درنگ و مکث کرده و سپس بعد از آرام شدن به سراغ واحد خویش بروند.
– برای قسمت جان پناه پارکینگ و حیاط زیرزمین با استفاده از آجرهای مستحکم و ایجاد یک شبکه تیرآهن در زیر سطح و جوش دادن میلگردها به آنها و رد کردن آجرها از درون آنها، هم به آن زیبایی بخشیدیم هم یک جان پناه مقام تر از نرده های استیل و … بدست آوردیم.
در این پروژه سعی کردیم ضمن پاسخ دادن به تضادهای میان مدرنیسم و سنت که غالبا در یک کادر نمی گنجند، آنها را بدون اینکه بخواهند خللی در ساختارهای همدیگر داشته باشند در کنار هم بیاوریم و هم به نوعی اقلیم را ازآن خود کرده باشیم هم مدرنیسم را.
