معماران: گروه معماری حجم سبز | علی بصیری، احسان محمدی، محسن جعفری
مکان: زیار، اصفهان، ایران
مساحت زیربنا: ۲۰۰ مترمربع
سال: ۱۳۹۵
عکس: فرشید نصرآبادی
رسیدن به اینجا خیلی هم آسان نیست. جاده‌ها به مهربانی شهر نیستند. مسیر سنگ است و خاک و خاشاک. طلبه می‌خواهد دیدنش. اما طلبه که شدی، سختی راه را که به جان خریدی، دشمت میزبانت خواهد شد و تو را به میهمانی سکوت و خلوت خواهد برد. «شهرسب» از دل این دشت زراعی متولد شد. فرزندی خلف از جنس خاک، به سادگی دشت، به نجابت اسب‌هایی که همسایه‌اش هستند. آجرها چون دانه‌های آفتاب‌گردان هر یک جای خود را پیدا کرده‌اند و بادگیرش شمایل اسطوره‌ای خود را به رخ می‌کشد و راهنمای شما در این دشمت پهناور است. «شهرسب» راه بقای خود را در این دشت یافته است. نه چشم بیگانه‌ای را حریصانه به سمت خود می‌کشاند نه نگاہ دوستان را از خود می‌راند. نه سوز زمستان او را می‌لرزاند و نه تموز تابستان او را از پای در می‌آورد. آری «شهرسب» فرزند این دشت است.
«شهرسب» در میان مزرعه‌ای چند هزار هکتاری قرار گرفته است و تا چند کیلومتر آنچه به چشم می‌خورد دشت است و مزارع کشاورزی و گاهی چرای دام‌ها بر مراتع که جزو بارزترین ویژگی‌های بستر است. شهرسب نیز راه همنوایی با بستر را در پیش گرفته است. این همنوایی از فرم اصلی گرفته تا انتخاب مصالح و تکنولوژی ساخت ادامه دارد.
قلب تپنده این دشت زراعی نقطه‌ای است که استخر آبیاری زمین‌های کشاورزى قرار گرفته است. سوله انبار محصولات و ماشین آلات کشاورزی و اصطبل اسب های اصیل شهرسب اعضای دیگر این مجموعه‌اند. مهمترین ویژگی ویلا «شهرسب» به عنوان عضو جدید در این مجموعه، همنوا شدن با دیگر عناصر در این مجموعه بود.
ساختار کلى و هندسه غالب این پروژه پاسخی صریح و بدون پیرایه به نیازهای فرمی، عملکردی و اقلیمی مورد نظر است. کشیدگی عمومی در جهت شرقی- غربی به دلیل مسائل اقلیمی و هندسه کلی سایت، و تقسیم فضا با تیغه‌های باربر در امتداد شمالی-جنوبی برای تقسیم فضا تصمیم کلی ساختاری این بنا است. تمام عناصر فضای داخلی و خارجی نمودی از صراحت در روش ساخت بوده و از هیچ گونه عنصر اضافه ای با ماهیت تزئینی در این بنا استفاده نشده است.
بادگیر: بادگیر از نوع دوطرفه با توجه به جهت باد مطلوب (غرب و شرق) در نظر گرفته شد. استفاده از انواع توری بر روی دریچه‌های بادگیر، نوعی فیلتر الودگی هوا را تامین کرده است.
- در روز گرم تابستان با گرم شدن جداره بادگیر، حرکت باینری سبب می‌شود هوای گرم از طریق بادگیر خارج و هوای مطبوع به داخل فضا کشیده شود.
- در شب های تابستان با باز کردن دریچه‌های بادگیر، هوای خنک شبانکاهای وارد فضای داخلی ساختمان می‌شود.
- وجود یک حوض در زیر بادگیر و در محل ورودی هوای بادگیر به فضای درونی، هوا را مبطوع می‌سازد. همچنین با تعبیه اسپری کننده‌های اب در جداره داخلی بادگیر، با پاشش آب به رطوبت‌زایی جریان عبوری از بادگیر و خنک‌سازی آن کمک می‌شود.
جرم حرارتی: استفاده از مصالح بوم آورد با جرم حرارتی بالا در مناطق کویری، برای به تعادل رساندن اختلاف دمای زیاد بین روز و شب در این مناطق استفاده شده است. در فصل زمستان جرم حرارتی در برگیرنده ساختمان (توده خاکی که جداره شمالی ساختمان را کامل در برگرفته) گرمای روز را گرفته و شب هنگام دمای فضای داخلی را متعادل می سازد.
کشیدگی: طراحی پلان این ساختمان بصورت خطی و باکشیدگی شرقی۔ غربی انجام شده است تا به استفاده حداکثری از حرارت و نور خورشید کمک کند.
پوشش گیاهی و سایه‌اندازی: در اطراف بنا سعی شده است با استفادہ پوشش گیاهی مناسب به رطوبت زایی هوا کمک شود. سایه‌اندازهای دستی بر روی جداره جنوبی و سقف ساختمان، نظیر حصیر می تواند نور شدید آفتاب در اوقات گرم فصل تابستان کنترل کرده و مانع گرمای محیط داخلی ساختمان گردد.
گرمایش و پیش‌گرمایش: جهت گرمایش فضای داخلی سیستم گرمایش از کف برای ساختمان پیش بینی شده است. اما مسأله مهم استفاده از سیستمی جهت پیش گرمایش آب سیستم گرمایش از کف و متعادل نگاه داشتن دمای آب جاری در لوله‌ها در زمان خاموشی بودن سیستم پکیج می‌باشد. از آب چاه مجاور ساختمان که به دلیل عمق آن همیشه آبی با دمای متعادل در تمام فصول سال دارد جهت استفاده در سیستم گرمایش استفاده شد.
توزیع نور یکنواخت: نحوه استقرار بازشوها در جداره جنوبی و شمالی به شکلی است که توزیع نور خورشید در طول روز به صورت یکنواخت و کامل انجام می گیرد تا هیچ‌گونه نور مصنوعی جهت روشنایی فضای داخلی ساختمان مورد نیاز نباشد.
