معماران: گروه طراحی فضا، رویداد، شهر | محمد عرب، مینا معینالدینی
مکان: اصفهان، ایران
مساحت زمین: ۳۰۰۰ مترمربع
مساحت زیر بنا: ۱۷۰۰ مترمربع
سال: ۱۳۹۱
تیم پروژه: الهه حاجدایی
فرایند طراحی مدرسه حق پناه با طرح دو خواسته از سوی کارفرما ( سازمان نوسازی مدارس) آغاز شد:
– با توجه با اینکه در مکان سایت ، مدرسهای قدیمی واقع بود که کودکان در آن مشغول به تحصیل بودند، قرار بر آن شد به گونهای جانمایی گردد که بتوان تا پیشبرد قابل توجهی از عملیات اجرا ، نیاز به تخریب و تعطیلی مدرسه موجود نباشد.
– محل بودجه از طریق خیر محترم تامین میشد، پیرو قرارداد و مذاکرات ما قبل (بین سازمان نوسازی مدارس و خیر) تعیین گشته بود، مدرسه ای ۱۲ کلاسه با مساحت ۱۷۰۰ متر مربع طراحی شود این امر با توجه به مساحت زمین (۳۰۰ متر مربع) منجر به تراکم و سطح اشغال پایین ( ۵۶%) میگشت ، با توجه به اینکه طول قابل توجهی از زمین در ارتباط مستقیم با گذرهای پیرامون بود(۱۵۰ متر طول) حل این موضوع به چالشی مهم در سازماندهی فضایی بدل گشت.
از دیگر چالشهای تاثیرگذار بر فرایند طراحی، کارکرد بنا بود، دبستان به عنوان یک بنای عمومی:
– از یک سو در ارتباط با کودکان ۶ تا ۱۲ سال میباشد. کاربرانی که پس از خانه ، مدرسه را به عنوان اولین فضای مواجهه با اجتماع و شهر تجربه مینمایند.
– از سوی دیگر، روی دیگر آن به شهر، به خیابان و بافت پیرامونش است. هر روزه شهروندانی و رهگذران زیادی آن را تجربه مینمایند.
تلاش برای یافتن پاسخ برای موضوعات و چالشهای فوق، فرایند شکل گیری مدرسه را ایجاد کرد.
سازماندهی عملکردی طرح به گونهای است که کارکردهای چون بخش اداری و سالن اجتماعات در ارتباط بلافصل با شهر است .
سازماندهی حرکتی به گونهای است که بتواند سلسله مراتبی در حرکت کودک، از فضای کلاس تا خیابان ایجاد نمایدو از هرگونه پیچیدگی در ارتباطات پرهیز گردد.
سازماندهی کالبدی-فضایی به گونهایست که از یک سو فضا و فرم قابل درک برای کودک است و از سوی دیگر نشانهای خوانا برای تجربه کنندگان شهری آن است .
همچنین سعی شد عناصری چون رنگ، سبزینگی بتواند به شکلی موثر در این سازماندهی نقش داشته باشد به گونهای که در ارتباط با شهر معرف نقش و شخصیتش گردد و در ارتباط با کودکان به ایجاد حس آرامش ، همراه با سرزندگی و طراوت منجر شود.
قابل ذکر است که این امر (به کار بردن رنگ) پس از ساخته شدن مدرسه، بطور بسیار جدی، مورد توجه سازمان نوسازی مدارس استان و کشور قرار گرفت و گزارشهای متعددی از آن تهیه گشت … امیدواریم توانسته باشیم از ترس به کارگیری رنگ در فضاهای آموزشی و عمومی کاسته باشیم و از این پس بیشتر شاهد فضاهای در خور شخصیت کودکان باشیم ، فضاهایی سرزنده و با طراوت که بطور موثر بر بروز خلاقیت و استعداد های آنان منجر شود.
همچنین با توجه با اینکه تنها قرارداد طراحی با ما منعقد شده بود و نظارت آن با بخش دولتی بود سعی شد از به کار بردن و طراحی جزییات خاصی که نیاز به نظارت مستقیم دارد اجتناب گردد تا طرح طی روند ساخت کمتر دستخوش تغییر شود و شاید جزییات بکار رفته قابل تعمیم به سایر فضاهای آموزشی باشد.
منبع: دفتر فضا، رویداد، شهر