معماران: استودیو سفید روی سفید (White on White Studio) | فائزه عارف نظری، روح‌اله رسولی
مکان: نطنز، ایران
مساحت زمین: ۴۲۰ مترمربع
مساحت زیربنا: ۲۲۰ مترمربع
سال: ۱۳۹۵-۱۳۹۲
ایده طراحی
کارفرما که زمین کوچکی را در یکی از مناطق باغ-مسکونی شهرستان نطنز خریداری کرده بود تصمیم داشت با بودجه‌ای محدود ویلای کوچکی برای تعطیلات آخر هفته بنا کند. پتانسیل زمین مذکور از نظر کارفرما مجموعه باغ‌های مسطح واقع در جنوب شرقی زمین بود که در فصول مختلف چشم اندازهای بدیعی خلق می‌کردند.
مساله دیگر حفظ محرمیت فضاهای داخلی بود. هر چند که کاربری پروژه جداره‌های شفاف وسیع به منظور بهره‌گیری حداکثر از چشم‌اندازهای پیرامونی را می‌طلبید، با توجه به فرهنگ منطقه محدود کردن اشراف از بیرون به داخل اولویت دیگر کارفرما بود. نهایتاً کارفرما ویلایی می‌خواست با بهره مندی حداکثر فضاهای داخلی از چشم اندازهای طبیعی باغات پیرامون در عین حفظ محرمیت این فضاها! و نهایتاً با توجه به موقعیت سیاسی سایت پروژه، از آنجا که دستیابی به مصالح و نیروی کار متخصص به راحتی امکان پذیر نبود کارفرما تمایل به استفاده از مصالح و نیروی کار بومی منطقه داشت.
طراحی را با جانمایی فضاها آغاز نمودیم. از آنجا که با توجه به قوانین شهرداری تنها مجاز به ساخت یک طبقه بر روی پیلوت بودیم و تراز پیلوت به باغات جنوب شرقی دید نداشت تصمیم بر آن شد که فضای پیلوت تا حد امکان باز نگه داشته شده و کلیه کاربری‌ها به طبقه اول منتقل شوند. با جانمایی کلیه فضاها در یک طبقه، حفظ دید به باغات برای تمامی فضاها (عمومی و خصوصی) چالش اصلی پروژه بود. چیدمان‌های مختلف فضایی آزموده شدند ولی با توجه به شکل زمین در تمامی چیدمان‌ها امکان حفظ دید تنها برای بخشی از فضاها -بخش عمومی (سالن پذیرایی، نشیمن و آشپزخانه) و یا خصوصی (اتاق خواب)- میسر بود.
نهایتا تفکیک فضایی عملکردهای عمومی و خصوصی به دو حجم مستقل و تغییر شکل ترکیب این دو حجم از دو باکس که در مجاورت یکدیگر قرار می‌گیرند به دو باکس که یکی از درون دیگری بیرون آمده و در یک مفصل مشترک‌اند امکان حفظ دید را میسر می‌ساخت. در ادامه جداره غربی پروژه که تنها جداره مشترک با خیابان عمومی بود به منظور حفظ محرمیت و جلوگیری از نفوذ نور نامطلوب غرب با یک بافت آجری پوشانده شد و برای جداره های شرقی و جنوبی مشرف به باغات در قسمت نشیمن و آشپزخانه پنجره‌های سراسری کف تا سقف و برای فضاهای خواب بازشوهایی با ابعاد محدودتر در نظر گرفته شدند.
متریال اصلی استفاده شده در این پروژه شامل آجر سنتی (قزاقی) و سنگ گرانیت می‌باشد که هر دو از مصالح بومی منطقه به شمار می‌روند. آجر به کار رفته در پروژه، آجر سنتی تولید شده در کارخانجات خشت‌زنی اطراف منطقه و سنگ گرانیت متعلق به معادن گرانیت نطنز می‌باشد. استفاده از متریال‌های بومی منطقه نه تنها نگرانی انتقال مصالح از پایتخت به شهرستان نطنز را که از دغدغه‌های اصلی کارفرما بود از میان برد بلکه کمکی بود به معیشت مردم منطقه.
نطنز (باغ-شهر رها شده)
در پروسه طراحی و اجرای پروژه نطنز هیچ گاه فکر نمیکردیم ساخت یک ویلای کوچک به دور از هر گونه خودنمایی بتواند بافت روستایی شهر را متاثر کند. بالا رفتن قیمت زمین در شهرستان نطنز باعث شده باغات نطنز به طرز بی رحمانه‌ای دستخوش ساخت و سازهای محلی و بدون فکر شوند. ساخت و سازهایی که متاسفانه از کیفیت‌های بسیار نامطلوبی برخوردارند و تنها نتیجه ایجادشان از میان بردن بافت قدیم خشت‌وگلی و ایجاد یک سیمای ناهمگن است. دلمان می‌سوخت ولی می‌دانستیم نمی‌توانیم مانع شویم.
پس از اتمام پروژه و شروع ساخت پلاک مجاورتوسط مالک آن، استفاده سازنده از متریال آجر (در شهری که نماهای سنگی و سیمانی عاری از دیتیل پوسته شهر را پوشانده) و سعی در محدود کردن متریال‌های مصرفی به مصالح بومی موجود در منطقه و همچنین نمونه‌برداری از دیتیل‌های استفاده شده در نمای پروژه، ردی از امیدواری را در ذهنمان ایجاد کرد. خوشنودی‌مان زمانی کامل شد که متوجه تکرار دیتیل‌های کوچک ساختمان و استفاده از دو متریال بومی منطقه در چندین بنای دیگر پراکنده در سطح شهر شدیم.
پروژه نطنز امروز دیگر یک ویلای کوچک در خیابانی گمنام نیست، بنایی است که با تغییر سلیقه عمومی تغییرات کوچکی را در سیمای شهری منطقه آغاز کرده است.
سازه و تاسیسات
سازه پروژه به صورت تیر و ستون (سقف تیرچه بلوک) اجرا شده است.
تاسیسات پروژه در قسمت نشیمن و آشپزخانه با توجه به محصور نبودن بخش زیرین به صورت گرمایش از کف و در قسمت اتاق خواب‌ها شوفاژ می‌باشد.
