خانه‌ای از رف

معماران : دفتر معماری آینه | عاطفه کرباسی، علی سلطانی، علی دهقانی

مکان : نجف آباد، ایران

مساحت زیر بنا : ۳۰۷ متر مربع

سال : ۱۳۹۳

همکار طرح : سپیده شریعتمداری

گرافیک : مهلا ابراهیم پور

کارفرما : محمد علی پاینده

عکس : حسین فراهانی

امروزه درشهر نجف آباد،برای عابری که در آن راه می رود دو چیز بیشتر خودنمایی می‌کند: طاقچه‌هاى فراوان در بدنه‌هاى شهر و درختان کاج برافراشته از درون خانه‌هاى قدیمى.در این روزهای گذار، طاقچه ها از درون خانه‌هاى متروک و در بسته قدیمى که از نگاه‌ها پنهان بود، یکباره به بیرون سرک کشید. خانه‌هایی تاریخی که به دنبال هم تخریب مى‌شوند، بی آنکه در جایی ثبت شوند یا حتی عکسی و نقشه‌ای داشته باشند. اما آخرین بدنه‌های درونی ترین اتاق‌های خانه‌ها همچون داغی بر دل کوچه‌ها مانده؛بدنه‌هایی پرطاقچه. “درون” است که بعد از شاید قرنى، به”بیرون” سرک کشیده. بیرونى که همه می‌دانیم همچون خود خانه عمرى کوتاه دارد. هر صبح،ممکن است که دیگر نباشد، صاف صاف…

“خانه ای از رَف”،خاطره‌اى از آن خانه ها را با خود دارد. این بار،”بیرونی” ازشهر به”درون” آمده تا کامل شود. خانه قرار بوده ساده و ارزان باشد. برای یک خانواده چهار نفره با واحدی در طبقه بالا برای مهمان. در دل محله‌اى کم ارتفاع، پر از خانه هاى قدیمى دو قوسی خاص نجف آباد، چسبیده و همسایه یکیشان.

دو مکعب کوچک که به دیواره ی پر از رف رو کرده‌اند،حجم کلى را ساختند. دیواره شرقی چسبیده به همسایه از حجم خانه آزاد شده. این جداشدن امکان گرفتن ورودی از بدنه شرقی به درون را فراهم مى آورد و مشکل ورود بی‌مقدمه از نمای اصلی جنوبی را حل مى کند. دیواره مى‌چرخد یا بالا مى رود تا خود را از همه جا به درون خانه بنمایاند، فضایی باز و دارای محرمیت کامل برای درون فراهم آورد، پشت بام دنج را از چشم همسایگان محفوظ بدارد و درنهایت، عنصری در جهت درونگرا کردن خانه امروزین باشد. این بار، رها کردن نواری  خالی در طول زمین، اجبار ۶۰% ساخت و ۴۰% فضای باز را هم به چالش مى‌کشد و چون حیاطی در دل خانه نور صبح را به درون تمام اتاق‌ها، آشپزخانه، نشیمن و پذیرایى تا بام و اتاق طبقه دوم دعوت مى کند.

دیواره با طاقچه های عمیق و مسیر باز مجاورش راهرو را به فضا ارتقا داده. هیچ جاى این خانه از دیواره پر طاقچه تهى نیست. طاقچه‌هایى که اما دیگر این بار “درون” و انتهای اتاق‌ها مخفی نیستند: خاطره انگیز،پر گُل، کارآمد،شاید کمى دست نیافتنی اما این بار ماندنی و همسایه خوب درخت کاج همسایه که از پس آن به خانه ما سربرآورده است؛ به خانه اى از رَف